“Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin bütün sahələrdə təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar” “Uşaq hüquqları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il 29 noyabr tarixli 78-VIIQD nömrəli Qanununun tətbiqi və “Uşaq hüquqları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1998-ci il 24 avqust tarixli 761 nömrəli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2024-cü il  24 dekabr tarixli 262 nömrəli Fərmanının 2.1.2-ci yarımbəndinin və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2020-ci il 27 noyabr tarixli 2306 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Uşaqlara dair Strategiyanın həyata keçirilməsi üzrə 2020–2025-ci illər üçün Fəaliyyət Planı”nın 5.1.3-cü yarımbəndinin icrasını təmin etmək məqsədilə hazırlanmışdır.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin bütün sahələrdə təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə Meyarlar “Uşaq hüquqları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 43-cü maddəsinin ikinci hissəsinə uyğun olaraq hazırlanmışdır və uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin bütün sahələrdə təmin edilməsi vəziyyətinin təşkilinə və onların həyata keçirilməsinə nəzarət üzrə meyarları müəyyən edir.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin bütün sahələrdə təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən olunur.

Qanunvericiliyə əsasən, qeyd edilən monitorinqin aparılması üçün dövlət orqanları (qurumları) fəaliyyət istiqamətləri üzrə həmin meyarlara uyğun olaraq  cari il üçün uşaq hüquqlarının təmin edilməsi vəziyyətinə dair illik məlumatları (göstəricilər əvvəlki illə müqayisəli şəkildə olmaqla) növbəti il yanvarın 15-dək Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinə təqdim edəcəklər.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin bütün sahələrdə təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar aşağıdakı sahələri əhatə edir:

·         təhsil, tərbiyə və asudə vaxtın təşkili;

·         sağlamlığın mühafizəsi;

·         sosial müdafiə;

·         alternativ qayğı;

·         uşaqların təhlükəsizliyinin təmini;

·         cinayət törətmiş uşaqların islah olunması.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin təhsil, təlim-tərbiyə və asudə vaxtın təşkili sahəsində təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar-təhsil, təlim-tərbiyə və asudə vaxtın təşkili ilə bağlı qanunvericiliyin BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasına uyğunlaşdırılması üzrə görülən tədbirlər, təhsil müəssisələrində təhsilin keyfiyyətinə dövlət nəzarətinin həyata keçirilməsi üzrə tədbirlər, məktəbyaşlı uşaqların icbari ümumi orta təhsilə cəlb edilməsi və təhsildən yayınmanın qarşısının alınması üzrə tədbirlər, məktəbəqədər, ümumi təhsil və peşə təhsili üzrə məlumatların (təhsil müəssisələrinin ünvanları, əlaqə vasitələri) Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin rəsmi informasiya resurslarında yerləşdirilməsi, təhsilverənlərin uşaq hüquqları sahəsində təlimləndirilməsi üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi, təhsilin keyfiyyətinin artırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər, təhsildə korrupsiya hallarına qarşı mübarizə məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər və s. məsələləri əhatə edir.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin sağlamlığın mühafizəsi sahəsində təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar- sağlamlığın mühafizəsi ilə bağlı qanunvericiliyin BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasına uyğunlaşdırılması üzrə görülən tədbirlər, uşaqların ilkin tibbi-sanitariya yardımından istifadəsi üçün bərabər imkanların yaradılması, məktəbəqədər təhsil müəssisələrində uşaqların sağlamlığına nəzarət tədbirlərinin nəticələri, tibb müəssisələrinin uşaqlara göstərdiyi tibbi xidmətin keyfiyyətinə, həmin sahədə tibb kadrlarının peşə hazırlığı səviyyəsinə nəzarət tədbirlərinin nəticələri, tibb işçilərinin uşaqlarla iş sahəsində peşəkarlığının artırılması üzrə həyata keçirilən tədbirlər və s. məsələləri əhatə edir.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin sosial müdafiə sahəsində təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar - sosial müdafiə ilə bağlı qanunvericiliyin BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasına uyğunlaşdırılması üzrə görülən tədbirlər, hər bir uşağın ayrı-seçkiliyə məruz qalmadan sosial təminat hüququnun təmin edilməsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər, sosial müavinət təyin edilmiş uşaqlara dair statistik göstəricilər (sosial müavinətlərin növləri üzrə), çətin həyat şəraitində olan uşaqlı ailələrin sayı və faizlə nisbəti, çətin həyat şəraitində olan uşaqlara (kateqoriyalar üzrə) və onların ailələrinə göstərilən sosial xidmətlər, əlilliyi olan uşaqların cəmiyyətə inteqrasiyası ilə bağlı tədbirlər və digər meyarları özündə ehtiva edir.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin alternativ qayğı sahəsində təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar- alternativ qayğı ilə bağlı qanunvericiliyin BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasına uyğunlaşdırılması üzrə görülən tədbirlər, uşaqların valideyn himayəsindən məhrum olma səbəblərinin müəyyən edilməsi, təhlili və aradan qaldırılması istiqamətində tədbirlərin görülməsi, valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların sosial xidmət müəssisələrindən bioloji ailələrinə qaytarılması istiqamətində tədbirlərin görülməsi, qaytarılmış uşaqların sayı və faizlə nisbəti, sosial xidmət müəssisələrində yaşayan uşaqlara göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinin artırılması üzrə həyata keçirilən tədbirlər, sosial xidmət müəssisələrində yaşayan uşaqların peşə, orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrinə qəbul göstəriciləri və digər meyarları özündə ehtiva edir.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin uşaqların təhlükəsizliyinin təmini sahəsində təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar- uşaqların təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə bağlı qanunvericiliyin BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasına uyğunlaşdırılması üzrə görülən tədbirlər, yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər, uşaq qaynar xətt xidmətləri, yetkinlik yaşına çatmayanları cinayətkar fəaliyyətə, fahişəliyə, pornoqrafiya tamaşalarında iştirak etməyə və ya digər əxlaqsız əməllərə cəlb edən şəxslərin aşkar edilməsinə dair məlumatvə digər meyarları özündə ehtiva edir.

Uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsinin cinayət törətmiş uşaqların islah olunması sahəsində təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar - ədalət mühakiməsi ilə bağlı qanunvericiliyin BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasına uyğunlaşdırılması üzrə görülən tədbirlər, cinayət törətmiş (o cümlədən təkrar) və cinayətdən zərər çəkmiş yetkinlik yaşına çatmayanlar barədə cinayətlərin təsnifatı üzrə, yetkinlik yaşına çatmayanlara tətbiq edilən cəza və tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlərin növləri üzrə təhlilin aparılması, hakimlər, prokurorlar, polis əməkdaşları, icra və probasiya əməkdaşları və vəkillərin uşaqlarla iş sahəsində təlimləndirilməsi üzrə həyata keçirilən tədbirlər, yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün nəzərdə tutulmuş müvəqqəti saxlama yerləri və xüsusi təlim-tərbiyə müəssisələrinin yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün tərbiyə müəssisələrinin əməkdaşlarının uşaqlarla davranış mövzusunda təlimləndirilməsi üzrə həyata keçirilən tədbirlər və digər məsələləri əhatə edir.

“Uşaq hüquqlarını həyata keçirilməsinin bütün sahələrdə təmin edilməsi vəziyyətinin monitorinqi üzrə meyarlar”ın təsdiq edilməsi haqqında Qərar